معرفی رشته‌های کار و دانش

رشته‌های کار و دانش

دانش‌آموزان با پایان تحصیلات خود در مقطع متوسطه اوّل و قبل از ورود به متوسطه دوم با موضوع انتخاب رشته تحصیلی مواجه می‌شوند. این انتخاب رشته در آینده شغلی آن‌ها تاثیرگذار است. در چند سال اخیر با توجه به گسترش بیکاری در بین افراد تحصیل کرده، دانش‌آموزان علاقه بیشتری برای ادامه تحصیل در رشته‌های کار و دانش و هنرستان‌های فنی پیدا کرده‌اند.
به همین دلیل در این مقاله قصد داریم تا به معرفی رشته‌های کار و دانش و نقش آن در مهارت‌آموزی و اشتغال بپردازیم.

 چگونه در رشته‌های کار و دانش ادامه تحصیل بدهیم؟

دانش‌آموزان بعد از خاتمه دوره متوسطه اوّل و در انتهای سال نهم باید به انتخاب رشته بپردازند. آن‌ها از بین رشته‌های زیر باید یک گزینه را انتخاب کنند:

  • ریاضی‌فیزیک
  • علوم‌تجربی
  • علوم‌انسانی
  • فنی و حرفه‌ای
  • کار و دانش
  • معارف اسلامی


سه دسته اول به رشته‌های نظری معروف هستند. در رشته‌های نظری بیشتر با مفاهیم تئوری مواجه می‌شویم و به مباحث عملی کمتر پرداخته می‌شود. این در حالی است که در رشته‌های فنی و حرفه‌ای و به خصوص رشته‌های کار و دانش مباحث عملی در اولویت قرار دارد.

آموزش مباحث عملی به دانش‌آموزان رشته‌های کار و دانش باعث می‌شود تا آنها تجربه بیشتری نسبت به سایر دانش‌آموزان پیدا کنند. آمادگی که هنرستان‌های کار و دانش در دانش‌آموزان ایجاد می‌کنند باعث می‌شود تا آن‌ها ظرفیت بیشتری برای ورود به بازار کار داشته باشند.

آشنایی با رشته‌های کار و دانش در هنرستان‌ها

مهارت آموزی در هنرستان‌های کار و دانش

رشته‌های کار و دانش در هنرستان‌ها دارای سه گرایش و بیش از ۱۵۰ زیرشاخه هستند. در هنرستان‌های کار و دانش علاوه بر دروس تئوری مصوب آموزش و پرورش به ارائه مباحث عملی به دانش‌آموزان پرداخته می‌شود. در رشته‌های کار و دانش بیشتر مباحث آموزشی به صورت کارگاهی ارائه می‌شود تا دانش‌آموزان بتوانند به صورت جامع‌تری مباحث آموزشی را فرابگیرند. سه گرایش اصلی در کار و دانش عبارتند از:

  • صنعت
  • خدمات و کشاورزی
  • هنر

معرفی رشته های کار و دانش در شاخه صنعت

شاخه صنعت یکی از پرکاربردترین گروه‌های کار و دانش است که رشته‌های زیادی در آن قرار دارند. مهمترین مزیت رشته‌های کار و دانش در شاخه صنعت این است که دارای بازار کار خوبی هستند و هنرآموزان می‌توانند به راحتی بعد از اتمام تحصیل وارد بازار کار شوند.

مهم ترین رشته های این شاخه را در جدول زیر مشاهده می کنید:

برق ساختمانالکترونیک صنعتیبرق صنعتیمکانیک صنایع
نساجی عمومیکارهای عمومی ساختمانکارهای فلزی ساختمانتزئینات داخلی ساختمان
نقشه‌کشی ساختمانماشین‌های الکتریکیتراشکاریتاسیسات حرارتی و برودتی
تاسیسات بهداشتی ساختماننصب و سرویس آسانسورتعمیر موتورهای دیزل دریاییسنگ کاری و کاشی کاری
معماری آینه‌کاریریخته‌گریآبکاری فلزاتبرنامه‌نویسی پایگاه داده
تصویرسازی دیجیتالیعیب‌یابی سیستم‌های رایانه ایتولید و توسعه دهنده پایگاه‌های اینترنتیتولید‌کننده چند رسانه‌ای
برنامه‌نویسی بازی‌های رایانه‌ایاتوماسیون صنعتیتعمیر ابزار دقیقتابلوسازی برق صنعتی
تعمیر لوازم خانگی برقیتعمیر تلفن‌های رومیزی و همراهتاسیسات گرمایشیتاسیسات گازرسانی ساختمان
سیستم‌های صوتی و تصویریطراحی و توسعه صفحات وبفرزکاری CNCساخت مصنوعات فلزی
روکش‌کاری چوبیمبل‌سازی مدرنپلاستیک کارتعمیر و نصب ماشین ابزار
تاسیسات حرارت مرکزیماشین ابزارناظر فنی چاپچاپ افست
مدل‌سازیمبل‌سازی کلاسیکتعمیر خودروهای تجاریتزئینات داخلی چوبی
خدمات پس از فروش خودروهای سبکجوشکاری گاز محافظاپراتور CNC چوببازسازی مبلمان
تاسیسات گازرسانی ساختمانتراشکاری CNCتعمیر موتور خودروکابینت‌سازی چوبی
قالب‌سازی فلزینقشه‌کشی صنعتی به کمک رایانهمکانیک تراکتورتاسیسات سرمایشی
تاسیسات مستقل ساختمان‌های مسکونیتاسیسات بهداشتی ساختمان
رشته‌های کار و دانش در شاخه صنعت

معرفی رشته‌های کار و دانش در شاخه کشاورزی و خدمات

بسیاری از رشته‌های کار و دانش بر اساس ظرفیت موجود در بازار ایجاد می‌شوند. امور خدماتی در کنار فعالیت‌های کشاورزی از جمله ظرفیت‌هایی هستند که نیاز به نیروی متخصص زیادی دارند.

البتّه بهتر است که مسئولان هر چند سال با بازنگری ظرفیت‌های بازار کار به اصلاحاتی در برخی از رشته‌ها و ظرفیت‌های آنها اقدام کنند. خوشبختانه در زمینه امور کشاورزی و دامی ظرفیت‌های خوبی برای اشتغال فارغ التحصیلان رشته‌های کار و دانش وجود دارد. در ادامه لیست رشته‌های کار و دانش در شاخه کشاورزی و خدمات را مشاهده می‌کنید:

امور اداریحسابداری مالیهتل‌داریایمنی و آتش‌نشانی
مددیاری سالمندانمددیاری افراد با نیروهای ویژهتولید نهال و جنگل کاریزراعت غلات و حبوبات
پرورش قارچ خوراکیپرورش میوه‌های هسته‌دارکشت و کار مکانیزهفرآوری آبزیان و تولید کنسرو
پرورش پرندگان زینتیتعمیر ماشین‌های ثابت کشاورزیتعمیر موتورهای سبک کشاورزیایجاد و نگهداری فضای سبز
پرورش صنعتی دام‌های سنگینتکثیر ماهیان گرم آبیپرورش صنعتی دام‌های سبکپرورش درختان گرمسیری
پرورش ماهیان گرم آبیپرورش زنبور عسل و کرم ابریشمپرورش و نگهداری اسبپرورش میگو
پرورش ماکیانتکثیر و پرورش ماهیان سرد آبیراهنمای گردشگریبورس و اوراق بهادار
دریانوردی صیادیزراعت گیاهان علوفه‌ای و غده ایمرغداری صنعتیکشت گیاهان دارویی و زعفران
پرورش گیاهان جالیزی و سبزیتولید نهال و جنگل کاریپرورش گل و گیاه آپارتمانیپرورش میوه‌های دانه‌دار و دانه‌ریز
پرورش میوه‌های هسته‌دارتولید صنعتی فرآورده‌های لبنیتولید فرآورده‌های گوشتی
رشته‌های کار و دانش در شاخه خدمات و کشاورزی

 معرفی رشته‌های کار و دانش در شاخه هنر

هنرستان‌های کار و دانش ظرفیت خوبی در آموزش و تربیت هنرمندان دارند. هنرمندان می‌توانند به عنوان سفیران فرهنگی به جوامع کمک کنند تا در کنار رشد ظرفیت‌های صنعتی‌اقتصادی، شاهد رشد و گسترش فرهنگ و هنر در جامعه نیز باشیم. خوشبختانه در سالیان اخیر ظرفیت‌های خوبی برای اشتغال فارغ‌التحصیلان رشته‌های کار و دانش در شاخه هنر ایجاد شده است. مهمترین رشته‌های این گروه عبارتند از:

عکاسیمعماری داخلیسفالگریتصویربرداری
چهره‌سازینگارگریمنبت‌کاریطراحی بسته‌بندی
طراحی و نقاشی فرشنقاشی ایرانینوازندگی ساز ایرانینوازندگی ساز جهانی
آواز ایرانیآواز جهانیخیاطی لباس زنانهدستیاری طراحی لباس
هنر آیینه کاریمدیریت آشپزی و قنادیخیاطی لباس شب و عروسطراحی طلا و جواهر
خیاطی مردانه دوزعکاسی دیجیتالدوخت لباس‌های محلیساز سازی (سنتور و سه‌تار)
سازسازی (سه‌تار و ساز ضربی)طلا و جواهر سازیقلم زنی روی فلزصحافی و جلد سازی
هنر معرق کاریچاپ باتیک و سیلک اسکرینچاپ باتیک و قلم کارچاپ دستی
کاغذ سازیسراجی کفشهنر فرشگرافیک رایانه ای
تصویرسازی و جلوه‌های رایانه‌ایدستیاری تهیه لباس‌های نمایشیصفحه‌آراییمعرفی کاشی
خاتم کاریخاتم سازیتراش و تزئین شیشه و کریستالتراش سنگ‌های قیمتی
کاشی سازی هفت رنگسفال و لعاب
رشته‌های کار و دانش در شاخه هنر


همان طور که د ر سه شاخه اصلی بالا مشاهده کردید رشته‌های کار و دانش ظرفیت خوبی را برای سلایق مختلف به‌وجود آورده‌اند به‌گونه‌ای که تقریباً می‌توان گفت برای تحصیل در هنرستان‌های کار و دانش هیچ رشته‌ای وجود ندارد که از قلم افتاده باشد. 

مزیت رشته‌های کار و دانش به نسبت سایر رشته‌ها

در رشته‌های کار و دانش تمرکز بر روی مهارت‌آموزی دانش‌آموزان گذاشته شده است. از همین‌رو به‌جای دروس تئوری، شاهد ارائه درس متنوع عملی هستیم. دانش‌آموزی که در دوره سه ساله هنرستان‌های کار و دانش مباحث آموزشی را به خوبی فرا بگیرد شانس زیادی برای اشتغال و ورود به بازار کار دارد.

آینده رشته‌های کار و دانش

از ویژگی‌های مهم رشته‌های کار و دانش این است که به پرورش تکنسین‌هایی پرداخته می‌شود که دقیقا مورد نیاز صنایع و بخش‌های مختلف در کشور هستند. داشتن توانایی‌های فنی در کنار دانش باعث می‌شود تا این تکنیسین‌ها بتوانند به عنوان بازوی محرکه کسب و کارها فعالیت کنند. خوشبختانه ظرفیت‌های لازم برای تحصیلات تکمیلی در رشته‌های کار و دانش وجود دارد و فارغ‌التحصیلان هنرستان‌های کار و دانش می‌توانند تا هر مقطعی که تمایل داشته باشند به ادامه تحصیل بپردازند.

سخن پایانی

از آنجایی که رشته‌های کار و دانش بیشتر بر روی موضوعات عملی و مورد نیاز بازار کار تمرکز دارند به دانش‌آموزان دیدگاه خوبی برای اشتغال می‌دهند. مجمع خیرین توسعه و ترویج آموزش فنی و حرفه‌ای سعی دارد تا با تسهیل‌گری بین هنرستان‌های کاردانش و صنایع به شناسایی ظرفیت‌های جدیدی در این زمینه بپردازد. مجمع خیرین که شامل مجموعه‌ای از اساتید و کارآفرینان برتر کشوری است، سعی دارد تا با سرمایه‌گذاری بر روی موضوعات مهارتی زمینه را برای رشد اشتغال مولد و توسعه اقتصاد پایدار در ایران عزیزمان فراهم آورد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *