هنرستان یا دبیرستان؟

سوال بسیاری از افرادی که می‌خواهند وارد مقطع متوسطه دوم شوند این است که برای ادامه تحصیل به هنرستان یا دبیرستان بروند. انتخاب رشته تحصیلی بدون شک یکی از انتخاب‌های مهمی است که هر فردی در دوران زندگی خود با آن مواجه می‌شود. اگر این انتخاب به درستی انجام شود سرنوشت و آیندۀ فرد ممکن است دستخوش اتفاقات ناگواری شود.

کجا برم؟ هنرستان یا دبیرستان؟!

اینکه برای ادامه تحصیل، هنرستان یا دبیرستان را انتخاب کنیم سوال بسیار سختی است که برای پاسخ‌گویی به آن باید به موضوعات مختلفی توجه داشته باشیم:

1- انگیزه و علاقه

برای ادامه تحصیل در هنرستان یا دبیرستان، انگیزه و علاقه نقش مهمی دارد. مباحث تدریس شده در دبیرستان‌ها معمولاً جنبه حفظی بیشتری دارد. برای یادگیری مباحث تئوری در رشته‌های نظری دبیرستان باید انگیزه و علاقه لازم در دانش‌آموز وجود داشته باشد.

این در حالی است که مباحث درسی در هنرستان بیشتر عملی است. افرادی که علاقه‌مند به یادگیری کار عملی و اشتغال سریعتر هستند بهتر است به سراغ انتخاب رشته‌های هنرستانی برای ادامه تحصیل خود بروند.

2- هدایت تحصیلی

هدایت تحصیلی فرمی است که توسط مشاوران در پایان مقطع متوسطه اول و بر اساس نمرات، شرایط دانش‌آموز، نظرات اولیا دانش‌آموزان، معلمان او تهیه می‌شود.

برای ادامه تحصیل در هنرستان یا دبیرستان، دانش‌آموز بایستی امتیازات مرتبط به هر رشته را به‌دست بیاورد. در واقع فرم هدایت تحصیلی دانش‌آموزان نشان می‌دهد که چه رشته‌ای با توجه به شرایط‌شان برای آن‌ها مناسب‌تر است.

3- استعدادیابی

تحصیل در هنرستان یا دبیرستان زمانی می‌تواند برای یک دانش‌آموز نتیجه لازم را به همراه بیاورد که او بر اساس استعداد و توانایی‌های خود به انتخاب رشته بپردازد.

هرچند که مشاوران تحصیلی در فرم هدایت تحصیلی بر اساس تست‌های استعدادیابی سعی می‌کنند تا به شناخت دقیقی از استعدادهای هر دانش‌آموز دست یابند؛ اما باز هم برای درک استعداد و توانایی‌های یک فرد بهتر است توسط خود او صورت پذیرد. خودشناسی یکی از موضوعاتی است که به دانش‌آموز کمک می‌کند تا به درک بهتری از استعدادهایش برسد.

4- مسیر شغلی

انتخاب رشته‌های هنرستان یا دبیرستان به‌طور مستقیم بر روی مسیر شغلی نوجوانان تاثیر می‌گذارد. بسیاری از نارضایتی‌های شغلی به علت انتخاب رشته نامناسب اتفاق می‌افتند. از همین‌رو، در هنگام انتخاب هنرستان یا دبیرستان بایستی به تحلیل دقیق مسیر شغلی برای یک نوجوان پرداخت کرد تا او امکان تصمیم‌گیری درست را پیدا کند.

شناخت اینکه نوجوان بعد از اتمام تحصیل چه مسیر شغلی را در پیش رو خواهد داشت، به او کمک می‌کند تا انتخابی آگاهانه‌تر داشته باشد.

5- سن اشتغال به کار

انتخاب تحصیل در هنرستان یا دبیرستان بر روی سن اشتغال به کار نیز تاثیر می‌گذارد. یک دانش‌آموز هنرستانی بعد از اتمام دوران سه ساله متوسطه دوم با مهارت‌هایی که به‌دست آورده است می‌تواند وارد بازار کار شود. حتی برخی از هنرستانی‌ها در دوران تحصیل نیز به صورت کارآموزی در کارگاه‌های صنعتی یا شرکت‌های فنی مشغول به فعالیت می‌شوند.

این در حالی است که دانش‌آموزان دبیرستانی بعد از اتمام تحصیلات دوره متوسطه دوم با سد بزرگی به نام کنکور و تحصیلات دانشگاهی مواجه می‌شوند. به همین دلیل سن اشتغال به کار در آن‌ها بالاتر است.

6- نیاز بازار کار

یکی از موضوعاتی که در انتخاب هنرستان یا دبیرستان باید مورد توجه دانش‌آموزان یا والدین آن‌ها قرار گیرد، شرایط بازار کار است. دانستن اینکه برای یک رشته تحصیلی به چه میزانی تقاضای اشتغال به کار وجود دارد، یک پاس مثبت به دانش‌آموزان برای تضمین آینده شغلی آنها خواهد بود.

7- ادامه تحصیلات عالیه

تفاوتی ندارد که شما در هنرستان یا دبیرستان تحصیل کرده‌اید. خوشبختانه در حال حاضر برای دانش‌آموزان هنرستانی و دبیرستانی امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکترا و بالاتر به صورت یکسان وجود دارد.

8- تنوع رشته

انتخاب بین هنرستان یا دبیرستان در تعیین رشته نیز تبلور می‌یابد. در دبیرستان در شاخه نظری با رشته‌های ریاضی-فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی و شاخه معارف اسلامی مواجه می‌شویم. تنوع کم رشته‌ها یکی از مشکلات اصلی برای ادامه تحصیل در دبیرستان است. اما در هنرستان تا جایی مه می‌توان تصور کرد تنوع رشته داریم. قبلاً در پست‌های جداگانه‌ای به بررسی رشته‌های فنی و حرفه‌ای و همچنین رشته‌های کاردانش پرداخته‌ایم.

شانس موفقیت در کدام یک بالاتر است؟ هنرستان یا دبیرستان؟

سوال مهمی که اکثر دانش‌آموزان از مشاوران تحصیلی می‌پرسند، این است که احتمال موفقیت آن‌ها در هنرستان بیشتر است یا دبیرستان؟

در پاسخ به این سوال باید بگویم که موفقیت یک فرد بیش از هر چیزی به تلاش و پشتکار او بستگی دارد. اگر دانش‌آموزی در هر رشته‌ای که تحصیل می‌کند تلاش لازم را انجام دهد، شانس زیادی برای موفقیت خواهد داشت.

دانش‌آموزان هنرستانی از آنجایی که کار عملی بیشتری را فرا می‌گیرند، شانس خوبی برای اشتغال در بازار کار دارند. همین موضوع به آن‌ها کمک می‌کند تا سریع‌تر به درآمدزایی برسند.

نیاز به نیروی انسانی توانمند

یکی از موضوعاتی که باید در انتخاب رشته بین هنرستان یا دبیرستان به آن توجه داشت، نیاز جامعه به نیروی انسانی ماهر و توانمند است. حال اگر این توانمندی در هنرستان یا دبیرستان به‌دست آید، به‌طور قطعی می‌تواند برای جامعه مفید باشد. در هنگام انتخاب هنرستان یا دبیرستان باید به نیاز جامعه و علایق و توانمندی‌های شخصی هم‌زمان توجه داشت، تا از دانش‌آموزان نیروهای فنی و توانمند بدست آید. چنین نیروهایی به توسعه پایدار کشور کمک زیادی خواهند کرد.

سخن پایانی

تحصیل در هنرستان یا دبیرستان اگر بر اساس برنامه و تعیین چشم‌انداز برای دانش‌آموزان اتفاق بیفتد، می‌تواند نتایج مناسبی را به همراه بیاورد.سازمان‌های دولتی و همچنین سازمان‌های مردم نهادی همچون مجمع خیرین توسعه و ترویج آموزش‌های فنی و حرفه‌ای می‌توانند با فرهنگ‌سازی و آگاهی که به جامعه می‌دهند زمینه انتخاب درست رشته تحصیلی را برای دانش‌آموزان فراهم آورند.