مهارت آموزی در کشورهای جهان مسئلهای است جا افتاده که روز به روز هم در حال رشد و پیشرفت است.
مسئله بزرگی که امروزه کشورهای توسعه یافته زیادی به آن توجه ویژه دارند، مهارت آموزی است، زیرا افزایش مهارت نیروی انسانی بر روی پیشرفت و توسعه اقتصادی تاثیر میگذارد.
ساختار مهارتآموزی در کشورهای جهان
در کشورهای مختلف و بزرگ جهان بخش قابل توجهی از سرمایه کشور صرف آموزش و تحصیل دانشآموزان و به طور خاص، صرف مهارت آموزی میشود.
در برخی کشورها، سیستم آموزشی به دنبال سوقدادن دانشآموزان به سمت رشتههای فنی هستند. این موضوع بهطبع باعث شده تا طبق آمار، درصد بیشتری از دانشآموزان رشتههای فنی را انتخاب کنند.
از طرفی در کشور خودمان ایران مهارت آموزی به نسبت میانگین جهانی کمتر بها داده شده است. ولی با تغییر نگرش مردم کسب مهارتهای شغلی مورد توجه آنها قرار گرفته و در کنار مدارس دولتی و غیردولتی، مرکز فنی و حرفهای و سازمانهای مردم نهاد مشغول به مهارت آموزی به دانش آموزان هستند.
در این مقاله قصد داریم تا درباره مهارت آموزی و نقش آن در رشد و شکوفایی کشورها صحبت کنیم.
مهارت آموزی دانش آموزان در ایران
امروزه مهارت آموزی در ایران حال و هوای بهتری به خود گرفته و مسئولان نیز نسبت به این موضوع دغدغهمند هستند.
تعداد دانش آموزانی که در رشتههای فنی مشغول به تحصیل هستند به نسبت بیشتر شدهاند.
در این مدارس تمرکز بیشتر بر روی مهارت آموزی دانش آموزان است. دانشآموزان همه روزه مشغول آموختن و فراگرفتن مهارتهای متنوع در رشتههای تحصیلی منتخب خود هستند.
یکی از مسائلی که اکثر جوانان امروزی در ایران با آن درگیر هستند، بحث بیکاری و نبود کار است. به گفته برخی از مسئولان ریشه این مشکل نداشتن مهارت در این افراد است! این موضوع نقش و اهمیت بالای مهارت آموزی را نشان میدهد.
مدرک گرایی یا مهارت آموزی؟
مدرک گرایی یکی از معضلات نامطلوب در ایران است. این مسئله باعث به وجود آمدن معضل بیکاری برای فارغ التحصیلان شده است. هم اکنون نیز هستند دانشجویانی که صرفاً برای گرفتن مدرک مشغول به تحصیل هستند.
همچنین برخی از نهادهای دولتی و خصوصی افراد را بر اساس مدارکشان استخدام میکند.
در حال حاضر و با رشد بیشتر کسب و کارها، افراد را بر اساس مهارتها و میزان تبحرشان میسنجند و استخدام میکند.
علاوه بر این فارغالتحصیلان رشتههای فنی میتوانند با سرمایه حداقلی در زمینهای که مهارت آموختهاند، فعالیت و کسب و کار خود را راه اندازی کنند.
در کل افرادی که بر اساس علاقهمندیهایشان مهارت آموزی را برگزیدهاند، فرصت شغلی بیشتری دارند و راحت تر کار پیدا میکنند.
پیشبینی میشود که در چند سال آینده میزان تجربه و مهارتهای افراد از شاخصهای مطرح برای استخدام خواهد شد.
در کنار همه این موارد باید به این نکته اشاره کرد که اکثر کارفرمایان به دنبال مهارتهای نرم در افراد هستند.
این موضوع نشان میدهد که کارفرمایان علاوه بر مهارتهای افراد که بسیار مهم است، به دنبال مهارتهای اجتماعی و شخصیتی افراد نیز هستند.
نقش مهارت در پیشرفت کشورها
ریشه اصلی رشد کشورها کنار گذاشتن مدرک گرایی و استفاده از نیروی متبحر و کار بلد است.
با افزایش گرایش محصلان به سمت مهارتآموزی و سرمایهگذاری بیشتر در این بخش به طبع مقدار بیکاری در جامعه کاهش پیدا میکند.
همچنین کاهش نرخ بیکاری، رشد اقتصادی و اجتماعی کشورها را در بر خواهد داشت.
از آنجایی که اکثر فعالیتهای انسانها ریشه در کودکی و تربیت آنها دارد؛ سوق دادن کودکان به سمت مهارتآموزی موضوع بسیار مهمی است.
حمایت و تشویق کودکان از همان دوران به مهارت آموزی و افزایش سطح مهارت یکی از عوامل زمینه ساز برای محقق شدن رشد اقتصادی کشورها است.
کشورهای توسعه یافته با در دستور کار قرار دادن آموزش مهارت آموزی به کودکان، زمینه رشد در ابعاد مختلف را برای خود فراهم میکنند.
رشد آموزشهای فنی حرفهای در کشورهای در حال توسعه
بر اساس آمار به دست آمده، قاره اروپا با ۴۸ درصد به صورت میانگین، بیشترین نرخ ثبت نام در رشتههای فنی و حرفهای در مقطع متوسطه را دارد.
این موضوع نشان میدهد که مهارت آموزی در بین کشورهای این قاره از اهمیت بالایی برخوردار است.
کشورهای در حال توسعه با تغییر روشهای آموزشی خود همگام با رشد و پیشرفت تکنولوژی بستر مناسبی را برای قشر محصل خود فراهم کردهاند.
در این کشورها مانند سایر کشورهای دیگر، انتخاب رشته و آینده شغلی برای هر فرد کاملاً آزادانه است. نکتهای که وجود دارد این است که در این کشورها بیشتر محصلان را به سمت رشتههای فنی سوق میدهند و همین امر موجب افزایش میزان توجه آنها به این رشتهها است.
همچنین بستر مناسب شغلی را برای رشتههای فنی فراهم کردهاند تا دغدغهای از بابت کار نداشته باشند.
پرورش نیروی ماهر در ایران بر عهده کیست؟
پرورش نیروی ماهر در ایران بر عهده هر دو بخش دولتی و خصوصی است. در بخش دولتی معمولا مشکلات بر سر نبود بودجه و برنامه ریزیهای آموزشی اشتباه است.
به همین خاطر تعداد کمی از نهادهای دولتی هستند که مهارت آموزی و پرورش نیروی ماهر، مسئله و دغدغه اصلی آنها است. از طرفی اما در بخش خصوصی فضا برای پرورش نیروی ماهر بیشتر است.
سازمانهای مردمنهاد و خصوصی تمرکز اصلی خود را بر انجام این موضوعات میگذارند. همین موضوع باعث شده تا بستر بهتری برای رشد دانش آموزان و مهارتجویان فراهم شود.
مجمع به عنوان یکی از این نهادهای خصوصی همواره سعی دارد تا با ارائه بهترین کیفیت و بالاترین سطح کیفی آموزشی بستر موثر و مفیدی را برای آینده سازان ایران بزرگ فراهم کند.
نقش مهارت آموزی در توانمندسازی نیروی انسانی رشد اقتصادی
همانطور که اشاره کردیم، افزایش هوشمند و برنامهریزی شده میزان نیروی ماهر در هر کشوری، رشد و شکوفایی اقتصادی آن کشور را در بر خواهد داشت.
در کشورهای پیشرفته داشتن مهارت فنی یکی از مهمترین شاخصهای استخدام است.
در کشور خودمان همانطور که مشخص است، علاوه بر تغییر روش آموزش باید نهادهای خصوصی و سازمانهای مردم نهاد زیادی به محقق شدن این امر مهم کمک کنند.
با محقق شدن این امر و افزایش تعداد نیروی ماهر، قطع به یقین نرخ بیکاری کاهش و روند رشد اقتصاد کشور افزایش پیدا خواهد کرد.
سخن پایانی
مهارت آموزی در کشورهای جهان همواره یکی از دغدغههای مهم بوده است. کشورهای اروپایی با سرمایهگذاری زودتر و سوق دادن بیشتر محصلان به سمت مهارت آموزی، سریعتر موفق به روی دادن این اتفاق شدهاند.
در ایران نیز نیاز به چشم اندازهای بیشتر و سرمایهگذاری هدفمندتر برای بیشتر شدن نیروی ماهر وجود دارد.
سازمانهای مردم نهاد و خصوصی بسیار زیادی در این حوزه هستند که به دنبال افزایش مهارت مهارتجویان بوده و همواره بسترهای مناسبی را برای آنها فراهم میکنند.
امید است تا در آیندهای نزدیک با افزایش مهارت آموزی و افزایش نیروی کار ماهر، رشد و شکوفایی قابلتوجهی را در ایران شاهد باشیم.