کارآفرینی و توسعه توانمندی زنان

از آنجایی که از زمان‌های بسیار قدیم زنان قشر ضعیف جامعه بودند و مورد ستم واقع می‌شدند، عبارت توانمندسازی زنان به وجود آمده است. بسیاری از فمینیست‌ها با این عبارت مخالفند، چرا که می‌گویند زنان توانمند هستند و نیاز به توسعه توانمندی یا توانمندسازی ندارند. اما منظور از به کار بردن واژه‌های توسعه توانمندی و کمک به کارآفرینی زنان این است که فشارها و کاستی‌های اجتماعی را برای زنان کاهش دهیم.

شاید اگر زنان نیز مانند مردان برای کارآفرین شدن تشویق شوند و به آن ها آموزش داده شود، تغییری معجزه آسا در شرایط اجتماعی به‌وجود بیاید.

در این مقاله به چند مورد ساده در این زمینه پرداخته‌ایم.

اهمیت حضور زنان در اجتماع و افزایش کارآفرینی زنان

اگر زنان در اجتماع حضور فعال نداشته باشند، نمی‌توانند کارآفرینی یا مشارکت در رویداد‌های اجتماعی را بیاموزند. چرا که حضور در اجتماع خود هر روز به افراد درس‌های مختلفی می‌دهد.

اما به راستی چرا برخی از بانوان کشور ما نمی‌خواهند در اجتماع حضور داشته باشند؟ دلیل این امر واضح است. بسیاری از زنان برای حضور در اجتماع احساس امنیت نمی‌کنند و در بسیاری از مکان‌ها و شهرهای کشور، جامعه برای حضور زنان از امنیت کافی برخوردار نیست. از این رو برخی از بانوان ترجیح می‌دهند به جای اینکه زنان کارآفرینی باشند یا در جامعه حضور داشته باشند، در منزل بمانند و مشغول بزرگ کردن فرزندان باشند.

نباید فراموش کنیم که تربیت فرزندانی موفق و توانمند اهمیت زیادی دارد و می‌تواند حتی مهم‌ترین کاری باشد که یک شخص در جامعه می‌تواند انجام دهد. حضور در جامعه و کارآفرین بودن به بانوان کمک می‌کند اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند و با فعالیت‌های مختلف اجتماعی آشنا شوند. از طرفی حضور در اجتماع باعث افزایش احساس سرزندگی در افراد می‌شود. کسانی که مدت‌های زیادی را در منزل می‌مانند ممکن است در معرض خطر افسردگی و حتی تنبلی قرار بگیرند.

چرا کارآفرینی زنان اهمیت دارد؟

اما چرا تاکید می‌کنیم که جامعه ما به کارآفرینی زنان احتیاج دارد؟ برای پاسخ به این سوال می‌توانیم از جنبه‌های مختلفی مسئله را بررسی کنیم. در اینجا ما به تحلیل و بررسی یکی از جنبه‌های اجتماعی این امر می‌پردازیم. جامعه برای این که پیشرفت کند به کمک پا به پای زنان و مردان احتیاج دارد.

این درست است که در برخی از موارد مردان برتری‌هایی نسبت به زنان دارند؛ همانطور که در برخی موارد دیگر زنان برتری‌هایی نسبت به مردان دارند. به عنوان مثال در بیشتر مواقع مردان بهتر می‌توانند کارهایی که به قدرت بدنی زیاد نیاز دارند را انجام دهند. اما بانوان و زنان بهتر از پس کارهایی که نیاز به دقت دارند بر می‌آیند.

اگر این دو مهارت و این دو جنس در کنار یکدیگر مشغول کارآفرینی و اشتغال زایی شوند، می‌توانیم آینده‌ی بسیار خوبی را برای جامعه پیش‌بینی کنیم. از طرفی مادران می‌توانند الگوهای بسیار خوبی برای دختران و پسران‌شان باشند. آن‌ها می توانندبه فرزندان خود بیاموزند که چطور باید روی پای خودشان بایستند و برای خانواده و جامعه مفید باشند.

توانمندسازی بانوان و تاثیر آن بر رشد جامعه

همانطور که در بالاتر اشاره کردیم، یکی از پایه‌های توانمند سازی جامعه در گرو کارآفرینی و اشتغال‌زایی زنان است. نسل‌های آینده زیر دست بانوان و مادران جامعه بزرگ می‌شوند. مادران نقش بسیار پررنگی در شکل دادن اندیشه‌های فرزندان دارند. اگر بانویی که مادر چندین فرزند است توانمند باشد و با مفاهیمی همچون کارآفرینی، اشتغال زایی و مفید بودن برای جامعه آشنا باشد می‌تواند این مفاهیم را حتی در سنین پایین به کودکانش انتقال دهد.

اهمیت مهارت‌آموزی در توانمندسازی و کارآفرینی زنان جامعه

برای اینکه یک فرد توانمند شودو بتواند در جامعه مسئولیت قبول کند باید مهارت‌های مورد نیاز برای شغل خود را فرابگیرد. خوشبختانه در سالیان اخیر با توسعۀ هنرستان‌ها و دانشکده‌های فنی، امکان خوبی برای مهارت‌آموزی بانوان در جامعه ایجاد شده است. با تحصیل در رشته‌های مهارتی مناسب برای دختران و زنان می‌توان شانس زیادی برای اشتغال به کار داشت.

همانطور که می‌دانید مهارت‌آموزی و کارآفرینی بایکدیگر رابطه دارند. زنانی که توانمندی لازم را به‌دست آورده باشند، شانس زیادی برای خوداشتغالی یا حتی کارآفرینی و راه‌اندازی یک کسب و کار مستقل را دارند.

زنان کارآفرین اهمیت مهارت‌آموزی را به خوبی درک می‌کنند و می‌توانند با ایجاد مشاغل خانگی زمینه اشتغال سایر اعضای خانواده را هم ایجاد کنند. یک بانوی دارای مهارت، فرزندان و سایر اقوام را ترغیب می‌کند تا با مهارت‌ورزی، توانایی‌های خود برای اشتغال را افزایش دهند.
این دسته از زنان دیگر مانند عوام فکر نمی‌کنند که فرزندانشان برای موفق بودن تنها باید مدارک بالا دانشگاهی بگیرند. آن‌ها راه‌های زیادی را به کودکان و نوجوانان نشان می‌دهند که می‌توانند آن‌ها را به جاده‌های موفقیت برساند. بدیهی است که یک جامعه هر چقدر افراد توانمندتر و مفیدتری داشته باشد بیشتر پیشرفت می‌کند.

مسئولیت ما در این زمینه

همه ما با هر عنوان و جنسیتی در برابر معضل‌های اجتماعی مسئولیتی داریم و باید اقدامی را برای کاهش این معضل‌ها انجام دهیم. اگر شما نیز جزئی از دختران و بانوان این سرزمین هستید، می‌توانید در زمینه‌های کارآفرینی فعالیت داشته باشید.

کارآفرینی تنها به معنای احداث شرکت‌ها و کارخانه‌های بزرگ و تولید محصولات جدید نیست. کارآفرینی می‌تواند اقدامات بسیار کوچکی را نیز شامل شود. اجازه دهید با ذکر مثالی بسیار ساده بیشتر توضیح دهم. بانویی را تصور کنید که در منزل مشغول بافتن دستبند، کلاه و شال گردن‌های بافتنی است. اگر این بانو شاگردی را برای کمک استخدام کند و به او حقوق دهد و مهارتی را که یاد دارد به او آموزش دهد کارآفرینی کرده است.

کارآفرینی بعضی از اوقات به همین راحتی است! بانوان در یک جامعه با حرکت به سوی مهارت‌آموزی و یادگیری چگونگی کارآفرینی کردن گام بزرگی در جهت ارتقاء و پیشرفت جامعه بر خواهند داشت.

مردان نیز می‌توانند به کارآفرینی زنان و توسعه توانمندی‌های آنها کمک کنند. حمایت مردان از اشتغال و مهارت‌آموزی زنان و دختران جوان می‌تواند به پیشرفت کل جامعه کمک کند. با حمایت از زنان کارآفرین، اعتمادبه‌نفس سایر زنان در جامعه نیز افزایش پیدا کرده و این خودباوری می‌تواند زمینه‌ساز تحولات بزرگی در جامعه شود.

چالش‌های کارآفرینی زنان در جامعۀ ایران

در جوامع پیشرفته زنان به‌عنوان یک نیروی انسانی ماهر در کنار مردان فعایت می‌کنند. در چنین جوامعی به زنان و مردان نقش یکسانی داده می‌شود. به همین دلیل کارآفرینی زنان اهمیت زیادی دارد. اما در کشورهای در حال توسعه، توجه کافی به نقش زنان در توسعه کسب و کارهای نمی‌شود. برخی از مهمترین مشکلات بر سر راه کارآفرینی زنان عبارتند از:

• پرداخت دستمزد کمتر به زنان: زنان در کارآفرینی نیز با مشکل تبعیض جنسیتی مواجه هستند و در برخی از مواقع مجبور می‌شوند تا محصولات تولیدی خود را با قیمت پایین‌تری عرضه کنند.
• نگرش اشتباه در جامعه: نگاه مردسالارانه در جامعه باعث می‌شود تا امکان بهره‌مندی از تمامی توانمندی و ظرفیت‌های موجود در زنان ایجاد نگردد.
• جذب سرمایه: زنان برای تامین سرمایه مورد نیاز خود برای کارآفرینی با مشکلات بیشتری مواجه هستند.
• مشکلات خانوادگی: ایجاد تعادل بین کار و وظایف مادرانه یا همسری از مشکلات عمدۀ زنان در کارآفرینی است.
• نگرش نادرست به کارآفرینی: زنان در جامعۀ ایرانی هنوز به خودباوری لازم دست پیدا نکرده‌اند به همین دلیل از اعتماد به نفس کافی برای راه‌اندازی کسب و کارهای نوپا برخوردار نیستند.

سخن پایانی

برای اینکه به پیشرفت در یک جامعه دست پیدا کرد باید زمینه استفاده از ظرفیت‌های تک‌به‌تک افراد جامعه را ایجاد نمود. توجه به کارآفرینی در زنان می‌تواند، فرصت‌های جدیدی را در اختیار جامعه بگذارد. استفاده از آموزش‌های مهارتی در کنار ایجاد زیرساخت‌های لازم در جامعه امکان توانمندشدن زنان را بیش از پیش فراهم می‌کند.