مدرک گرایی یا اشتغال

تحصیلات یکی از ارزش‌های جامه برای ارزیابی افراد شده است. این ارزش باعث به وجود آمدن مفهوم جدید به نام مدرک گرایی شده است. افرایش تعداد موسسات آموزش عالی و موسسات غیرانتفاعی نیز به این مسئله دامن زده است. در این مقاله می‌خواهیم به این معضل اجتماعی بپردازیم و ببینیم این معضل چه ارتباطی می‌تواند با بیکاری موجود در جامعه امروز ما داشته باشد.

مدرک گرایی چیست؟

مدرک گرایی به معنی رفتن به دانشگاه تنها برای دریافت مدرک‌های تحصیلی عالی است. اجازه دهید با ذکر یک مثال بیشتر توضیح بدهم. در جامعه امروزی ما افراد بسیاری را مشاهده می‌کنیم که تنها برای گرفتن مدرک لیسانس وارد دانشگاه می‌شود. برای بیشتر این افراد مهم نیست که در چه رشته‌ای و در چه دانشگاهی مشغول به تحصیل می‌شود. آن‌ها فقط می‌خواهند به دانشگاه رفته و مدرک بگیرند. اینکه آنها را لیسانسه خطاب کنند برای‌شان کافی است و اصلاً مهم نیست که چهار سال از زندگی خود را صرف کاری می‌کنند که در آینده هیچ ارزشی برای آن‌ها ایجاد نمی‌کند. به این امر مدرک‌گرایی می‌گویند که متاسفانه امروزه در جامعه ما بسیار دیده می‌شود.

یکی از عواملی که باعث شده است مدرک گرایی در بین افراد جامعه زیاد شود نگاه از بالا به پایین به مدارک تحصیلی پایین‌تر است. خیلی‌ها برای اینکه از دید بالا به پایین مردم همین اجتماع به مدرک هایی مانند دیپلم و سیکل فرار کنند راهی دانشگاه می‌شوند. با وجود اینکه می‌دانند در این چهار سال هیچ چیزی یاد نخواهد گرفت.

تنها باید به این نکته توجه داشته باشیم که فردی را مدرک گرا خطاب می کنیم که برای یادگیری و آموزش به دانشگاه نرود و صرفاً فقط برای گرفتن مدرک تحصیلی به دانشگاه برود.

اشتغال مهم‌تر است یا تحصیل؟

برای پاسخ به این سوال باید انگیزه درونی خودتان را برای تحصیل بررسی کنید. خیلی از افراد تنها برای پیدا کردن شغلی مناسب راهی دانشگاه می‌شود. برای افرادی که اشتغال اهمیت زیادی دارد دانشگاه رفتن می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌ای نباشد. چرا که می‌توان بدون داشتن مدرک دانشگاهی و با تحصیل در رشته های فنی حرفه ای، کار و دانش و هنرستان‌ها شغلی بسیار عالی پیدا کرد.

اما برخی از افراد به تحصیل در دانشگاه می پردازند چرا که می‌خواهند بعدهای شخصیتی خود را ارتقا دهند. علاوه بر این برخی از افراد علاقه بسیار زیادی به برخی از رشته‌های دانشگاهی مانند مهندسی و پزشکی دارند و البته در این رشته ها استعداد هم دارند. بدیهی است که این افراد برای تحصیل در رشته مورد علاقه‌شان باید وارد دانشگاه شوند و به تحصیل مشغول باشند.

همین حالا مطالعه کنید: انتخاب نادرست رشته‌ی دانشگاهی و بیکاری

چگونه مدرک گرایی باعث پسرفت جامعه می‌شود؟

چگونه می‌شود، زمانی که عده زیادی از افراد یک جامعه تحصیلکرده هستند و به دانشگاه رفتند، آن جامعه پیشرفت نکند. زمانی که مدرک گرایی در جامعه زیاد می‌شود این اتفاق می‌افتد. افرادی را تصور کنید که تنها برای گرفتن مدرک راهی دانشگاه می‌شود. این افراد تنها کاری که با رفتن به دانشگاه انجام می‌دهند پسرفت است!

آن‌ها چهار سال از روزهای طلایی زندگی‌شان را صرف کاری می‌کند که در آینده هیچ سودی برای آن‌ها ندارد. این افراد به جای تحصیل در رشته‌هایی که به درد آن‌ها نمی خورد می‌توانستند چهار سال زودتر وارد بازار کار شوند یا مشغول یادگیری حرفه مورد نظرشان می‌شدند. به اندازه همان چهار سال می‌توانستند بیشتر پیشرفت کنند، بدیهی است که پیشرفت افراد یک جامعه باعث پیشرفت خود آن جامعه نیز می‌شود.

ارتباط مدرک گرایی و بیکاری

افرادی که به دانشگاه می‌روند ممکن است در ابتدا متوجه نشوند که رشته‌ای که انتخاب کردند یا دانشگاهی که به آن می روند در آینده هیچ موقعیت شغلی برای آنها به وجود نخواهد آورد. هرساله هزاران دانشجوی فارغ التحصیل از دانشگاه ها خارج می‌شوند بدون اینکه هیچ بازار کاری در انتظار آن‌ها باشد. شاید عادلانه نباشد که بگوییم هیچ بازار کاری در انتظار دانشجویان فارغ التحصیل نیست، بازار کار هست اما بسیاری از دانشجویان ما صلاحیت کافی برای پر کردن این جایگاه‌های شغلی موجود را ندارند.

کسانی که تنها برای گرفتن مدرک تحصیلی وارد دانشگاه می‌شود و با زور و تنها با مطالعه شب امتحانی واحدهای درسی را پاس می‌کنند، صلاحین کافی برای جایگاه‌های شغلی رشته مورد تحصیلشان را ندارند. چرا که نه علم و دانش کافی در این زمینه را دارند نه تجربه.

این موضوع را هم در نظر داشته باشید کسی که چهار سال از زندگی‌اش را صرف تحصیل در رشته‌ای کرده است تا تنها مدرک تحصیلی بگیرد یا از زیر بار سربازی رفتن خلاص شود، چهار سال از هم سن و سال‌هایی که از همان ابتدا وارد بازار کار شدن عقب‌تر است. ممکن است جایگاه‌های شغلی زیادی که مناسب این فراد بودند همان چهار سال قبل توسط هم سن و سالانشان اشغال شده باشند.

بیشتر بخوانیم: اهمیت مسیرشغلی در انتخاب رشته تحصیلی

مزایای ادامه تحصیل

دانشگاه رفتن و تحصیلکرده شدن می‌تواند یکی از بهترین انتخاب‌های زندگی هر فردی باشد. اما این انتخاب زمانی درست است و مفید و مثبت واقع می‌شود که فرد با علاقه و هدف وارد دانشگاه شود. زمانی که دانشجو با علاقه رشته‌ی تحصیلی‌اش را انتخاب کرده است و شروع به تحصیل می‌کند. نه اینکه تنها برای گرفتن مدرک لیسانس یا حتی فوق لیسانس مشغول تحصیل شود. این خود مدرک گرایی است.

فارغ تحصیلی دانشجویان در مقطع لیسانس و فوق لیسانس، ، به هیچ دردی نخواهند خورد مگر اینکه همراه با علاقه و استعداد دانشجو باشد. علاوه بر این افراد به دانشگاه میروند تا سطح علم و دانش خود را بالا ببرد و با محیط‌های آکادمیک آشنا شوند. آشنایی با محیط آکادمیک و در معرض ارتباط با افراد تحصیل کرده مثل اساتید و… نیازمند تلاش خود دانشجو نیز هست.

دانشجو زمانی فردی می‌شود که پس از گذشت ۴ سال مطالب زیادی را دانشگاه به او اضافه کرده باشد. این آموزش‌ها می‌توانند در زمینه‌های روابط اجتماعی، تحصیلی و حتی در ارتقاء شخصیت فردی.

سخن پایانی

اگر فکر می‌کنید با ورود به دانشگاه تنها قصد دارید که ۴ سال واحدهای درسی را پاس کنید تا در نهایت یک مدرک تحصیلی بگیرید، از ما به شما نصیحت، زمان‌تان را هدر ندهید. در این چهار سال می‌توانید مهارت‌های بسیار عالی و کاربردی بیاموزید و پس از حتی یک سال آموزش دیدن وارد بازار کار شوید و شروع به کسب درآمد کنید.

مواظب باشید دچار مدرک گرایی نشوید. نیازی نیست که حتماً مدرک لیسانس در رشته هایی مانند مهندسی، علوم تجربی و… داشته باشید تا برای جامعه مفید باشید. یک شخص متخصص در یک مهارت می‌تواند بسیار مفیدتر از شخص دیگری باشد که تنها چهار سال به دانشگاه رفته و بدون یادگیری از آن خارج شده است.